آن می‌توان به وجود انسانها وشاخصه‌های انسانی (مورگان[6]، 1997) و روابط متقابل آنها با محیط خود (مورن، 1388) اشاره کرد. در یک سازمان زنده مانند دانشگاه که اساتید، دانشجویان و کارکنان مهمترین عوامل تشکیل دهنده آن هستند، توجه به پویایی‌های انسانی و اجتماعی و تلاش در جهت بهبود فعالیت‌های افراد، تاثیر بسزایی در رشد و توسعه سازمان و افزایش توان پاسخگویی آن به محیط دارد. در این میان دانشجویان به عنوان یکی از مهم ترین پتانسیل‌های پویای سیستم که دارای ماهیت چندگانه در آن نیز می‌باشند، بیشترین توجه را به خود جلب نموده اند. در این سیستم دانشجویان هم به عنوان مشتری، هم به عنوان عضو سازمان و هم به عنوان درونداد و برونداد سیستم، به ایفای نقش می‌پردازند. جایگاه ویژه دانشجویان به عنوان یکی از اجزا و ارکان اصلی دانشگاه موجب شده تا جهت تدوین هرگونه برنامه ریزی و ساختاربندی در دانشگاه نیازها، اهداف و خواسته‌های آنان، مورد توجه قرار گیرد. این امر در ارائه خدمات آموزشی، پژوهشی و رفاهی دانشگاه به دانشجویان قابل مشاهده می‌باشد (فرودی، 1391).
اگر بپذیریم که هدف اصلی آموزش عالی پیشرفت دانش به منظور ایجاد جامعه‌‌‌ای بهتر است، دانشگاه‌ها باید پاسخگوی نیازهای متقاضیان و استفاده کنندگان از این نهاد آموزشی باشند (مدهوشی، زالی، نجیمی، 1388). دانشگاه به منظور عملکرد بهتر در محیط رقابتی و نیز جهانی عمل کردن، باید دانشجویان را به دید مشتری بنگرد و برنامه‌های خود را با نیازها و خواسته‌های آنان هماهنگ کند (وِرنِر[7]، لوک[8]، 2004).دانشجویان از تعامل بیشتری با نظام آموزشی برخوردارند و بخش ادغام شده در فرایند آموزش می‌باشند. آنها کسانی هستند که در این فرایند، دانش و مهارت دریافت می‌کنند و آن را با خود به محیط‌های کاری می‌برند. بنابراین درک و برآورده ساختن انتظارات دانشجویان یا فراتر رفتن از آن، برای دانشگاه بسیار مهم است (وارن[9]، 2002).
از عوامل موثر و بنیادی در عملکرد سازمان، ساختار سازمان است. ساختار، صحنه عملیات سازمان است (هال[10]، 2002). ساختار، نشان دهنده ترکیب کلی روابط اجزاء سازمان است و اساس و اصولی را که افراد در تعامل با یکدیگر و در راستای وظایف شغلی خود در سازمان باید به کار گیرند را تبیین می‌نماید (زیمس[11]، 2002). پویایی‌های محیطی بر ساختار سازمان نیز اثر گذارند. نوع ساختار سازمان متناسب با شرایط محیطی شکل می‌گیرد و خود صحنه عملیات و عملکرد سازمانی شود و بواسطه ویژگی‌های محتوایی، ابعادی و محیطی خود تاثیر قابل ملاحظه‌‌‌ای بر توسعه سازمان می‌گذارد. تمام فعالیت‌های سازمان مستقیم و غیرمستقیم تحت تاثیر ساختار است (مورن،1388)، فعالیت‌های سازمان هم ساختار را تحت تاثیر خود قرار می‌دهند. به عبارتی ساختار در یک زمان هم خالق است و هم مخلوق (ران سان، هینینگز و گرینوود،1980). ساختار در همه زمانها ثابت نمی‌ماند؛ نه تنها امور سازمان را شکل می‌دهد بلکه امور سازمان هم شکل ساختار را تغییر می‌دهد (هال، 2002) و این تغییرات به دلیل پویایی محیطی پیوسته ادامه دارد.
طبق تحقیقات هوی و سویتلند[12] (2000 و 2001) سازمان‌های آموزشی دارای ساختار بورورکراتیکی هستند که بر اساس نحوه کاربرد دو عنصر رسمیت و تمرکز در سازمان، دو نوع ساختار ” تواناساز[13] و بازدارنده[14]” برای آنها می‌توان در نظر گرفت. در واقع این نوع از ساختار بوروکراتیک همانند یک زنجیره‌‌‌ای است که در یک سر آن توانمندی کامل و در سر دیگر آن بازدارندگی کامل وجود دارد. هوی و میسکل (2005 و 2008) با گسترش تحقیقات خود در این نوع از ساختار، چهار عنصر برای آن درنظر گرفتند.آنها علاوه بر ابعاد رسمیت و تمرکز، ابعاد فرایند و زمینه را هم به آن اضافه نمودند.
در ساختار بوروکراتیکِ تواناساز قوانین در ابعاد رسمیت، تمرکز، فرایند و زمینه دارای خصوصیات انعطاف پذیری و پویایی هستند و رهبری سازمان در جهت ایجاد و گسترش روحیه همکاری بین افراد به اجرای قوانین می‌پردازد. در مقابل در ساختار بوروکراتیکِ بازدارنده این قوانین بسیار خشک و به گونه‌‌‌ای استبدادی اجرا می‌گردند؛ بی اعتمادی و عدم صداقت در کار به وضوح دیده می‌شود و رهبری سازمان به کنترل شدید در اجرای قوانین می‌پردازد. هر سازمان آموزشی بسته به عملکرد خویش و در ارتباط با محیط خو در جایی از این طیف قرار دارد. بر این اساس قالب الگوی روابط سیستم شکل می‌گیرد به طوری که در تمام قسمتهای درونداد، فرایند و برونداد سیستم تسری می‌یابد و به نوعی قابل مشاهده است (فرودی، 1391).
از نظر‌هال (2002) ساختار سازمانی سه وظیفه اصلی بر عهده دارد: 1) ساختار سازمان باید در خروجی یا بازده سازمان و در نیل سازمان به اهدافش نقش داشته باشد. 2) ساختار سازمان باید در به حداقل رساندن یا در نهایت هماهنگی نقش افراد مختلف در سازمان موثر باشد تا هر فرد بر اساس نظر و سلیقه شخصی اقدام نکند، بلکه در چارچوب اهداف سازمانی گام بردارد. 3) ساختار سازمانی سببمی‌گردد تا کارکنان با شرایط تدوین شده سازمان خود را منطبق سازند. با توجه به این نکته‌ها تعیین راهبردهای لازم جهت پژوهش در خروجی سازمان منوط به نوع زمینه‌‌‌ای است که ساختار در سازمان ایجاد می‌کند.
از سوی دیگر سازمان‌های امروزی در فضایی غیر قابل باور نیازمند
سایت‌های دیگر :
دانلود پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت گرایش استراتژیک : بررسی عوامل اثرگذار بر صنعت بانکداری... - دانلود متن کامل پایان نامه